İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ), Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF), İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı (Tr&İng) Bölümleri Bölüm Başkan Vekili Dr. Öğr. Üyesi Parvin Heidari’nin “Tasarımcıların Tasarım Sürecinde Bilişsel Düşüncelerinin Araştırılması ve İncelenmesi: Eylem Kategorisine Göre Protokol Analizi Yöntemi” adlı kitap bölümü, “Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Akademik Çalışmalar” adlı kitapta yayımlandı.

İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı (Tr&İng) Bölümleri Bölüm Başkan Vekili Dr. Öğr. Üyesi Parvin Heidari’nin “Tasarımcıların Tasarım Sürecinde Bilişsel Düşüncelerinin Araştırılması ve İncelenmesi: Eylem Kategorisine Göre Protokol Analizi Yöntemi” adlı kitap bölümü, Gece Kitaplığı Yayınevi tarafından hazırlanan ve editörlüğünü Prof. Dr. Latif Gürkan Kaya’nın yaptığı, “Mimarlık, Planlama ve Tasarım Alanında Akademik Çalışmalar” adlı kitapta yayımlandı.

Heidari’ye göre, tasarım sürecinin gizemli yönlerinden biri olan tasarımcının düşünce yapısının araştırılması, tasarım araştırmacıları için her zaman ilgi çekici bir konu olmuştur. Bu alanda araştırmacıların ilgisini celbeden konular arasında; tasarım düşüncesi ve yaratıcılığı, tasarımcıların tasarım sürecindeki bilişsel faaliyetleri, tasarım sürecinde tasarımcının fiziksel davranışlarının tasarım sürecine katkısı gibi başlıklar yer almaktadır. Bir diğer taraftan, araştırılan nitel konuların nicel verilere dönüştürülmesi ve analiz edilmesini sağlayan yöntemlerin geliştirilmesi çabasına da sıkça rastlanmaktadır.

Çalışma kapsamında, nitel araştırma kapsamında bir yöntem olan protokol analizi yönteminin literatürdeki yeri detaylıca incelenmiş, ardından Suwa ve Tversky (1997) tarafından önerilen ve Suwa, Gero ve Purcell (1998a) tarafından geliştirilen “Protokol Değerlendirme” ve “Analiz” yönteminin, “Tasarımın Dört Eylem Kategorisi”ni referans alan bir kodlama şeması tanımlanmış ve analiz edilmiştir. Bu analiz yönteminin yordanması amacıyla; bir mimarlık öğrencisinin kavramsal tasarım aşamasındaki tasarım fikri ve eylem çeşitliliği, deneysel bir çalışmayla gözlemlenmiştir. Bu deneysel çalışma sonucunda elde edilen veriler, eylem kategorilerine göre kodlanmış ve analiz edilmiştir.

Araştırma sonuçları, protokol analizi yönteminin eylem kategorisine göre kodlama şemasının nitel ve deneysel araştırmalar için uygun bir yöntem olduğunu göstermektedir. Bu analiz yönteminin tasarım alanında kullanılması, tasarımcıların bilişsel aktivitelerinin, protokol kodlama şeması kullanılarak sistematik bir şekilde tanımlanmasının sağlandığı düşünülmektedir. Sonuç olarak, tasarımcıların farklı tasarım süreçlerindeki bilişsel davranışları, tanımlanmış eylem ve aktivitelerden oluşan bir yapı olarak gösterilebilir. Bu da, tasarımcının bilişsel sürecinin yapısını farklı zihinsel düzeylerde tanımlamak için bir dayanak noktası oluşturur.

Dr. Öğr. Üyesi Parvin Heidari’yi tebrik eder, başarılarının devamını dileriz.