Güzel Sanatlar Fakültesi - gsf@gelisim.edu.tr

Gastronomi ve Mutfak Sanatları








 Mantar Cenneti Türkiye!


Yaklaşık on iki bin mantara ev sahipliği yapan Türkiye tam bir mantar cenneti olarak nitelendirilebilir. Ekim ayının gelmesiyle birlikte de ormanlarımız mantarlarla dolup taşmaya başlamaktadır. Peki, mantar nasıl toplanır? Türkiye’de mantar bakımından ne durumdadır?


Yaklaşık on iki bin mantara ev sahipliği yapan Türkiye tam bir mantar cenneti olarak nitelendirilebilir. Ekim ayının gelmesiyle birlikte de ormanlarımız mantarlarla dolup taşmaya başlamaktadır. Peki, mantar nasıl toplanır? Türkiye’de mantar bakımından ne durumdadır?

Mantarlar; on binlerce makro ve mikro türleri ile doğanın geri dönüşüm işçileri olarak tanımlanabilir. Yer üstüne çıkan şapkalarından başka yer altında “misel” adı verilen ağları bulunmaktadır. Bu misel ağlar, bitki ve ağaçların gelişimleri ile iletişimlerinde vazgeçilmezdir.

Mantar açısından zengin olan ülkemizde yaklaşık olarak 2200 makro mantar türü bulunmaktadır. Bunları; yenilebilir, yenilmeyen ve zehirli olarak 3’e ayırabiliriz. Türkiye’deki yenilebilir mantar türlerinin sayısı 300, zehirli mantar türleri ise 100 civarındandır. Bu zehirli mantarların içinden 10 tanesinin ise ölümcül olduğu belirtilmektedir. Yüksek ekonomik değeri olan ve tadıyla mutfak zenginliği sağlayan mantarlar ülkemizde yeterince ilgi görmemektedir. Türkiye Avrupa’yla kıyaslandığında iklim ve coğrafi koşullar açısından daha avantajlı bir konumdadır. Fakat ülkece yeterli bilgi sahibi olmadığımız için mantarlardan uzak durmayı seçiyoruz ve hem tadından hem de potansiyel ekonomik gelirinden yarar sağlayamıyoruz.

Peki, Mantar Nasıl Toplanır?

Mantar son derece ciddi ve tehlikeli bir iştir. Çünkü zehirli ve ölümcül birçok mantar türü bulunmaktadır.  Bunların arasında böbrekten akciğere kadar tüm vücudu etkileyen, vücut fonksiyonlarını durduran ve hatta 48 saat içinde öldüren türler bulunmaktadır. Bu nedenle, mantarlar hakkında bilgi sahibi olmadan toplamaya kalkmak büyük risk olduğu gibi bilinmeyen türlere de dokunulmaması gerekmektedir. Dolayısıyla mantar toplayabilmek için önce ormanda nerelere bakmak gerektiği, ardından hangi türlerin toplanabilir olduğunun bilinmesi gerekmektedir.

Ülkemizdeki Bazı Mantar Türleri

Gurmeler tarafından favori olarak gösterilen mantarların başında şantrel (sarıkız) ve porçini gelmektedir. Ülkemizin Karadeniz ve Marmara Bölgesinin Karadeniz yakın kalan ormanlarında yetişen şantrel mantarı tavuk gibi görünmesinin yanında tavuğun tadını andırır. İtalyanların da favorisi olan porçini mantarı ülkemizde ayı veya çörek mantarı olarak bilinmekte ve neredeyse her bölgede yetişmektedir. Bir başka değerli mantar türü ise Sedir ormanlarının bulunduğu Toroslarda bol miktarda yetişmekte ve “matsutake” ismiyle Japonya’ya ihracı yapılmaktadır. Bir başka değerli ve fiyatı yüksek olan morel mantarı ise, sonbaharda değil de ilkbaharda hemen hemen her köy pazarında görebileceğimiz kuzu göbeği mantarıdır.

Kaynak 1

K
aynak 2
 
 
Hazırlayan: Arş. Gör. Ayşe Seray Çetin