Ulusal Plastik Sanatlar Derneği (UPSD) ve Dünya Sanat Günün Ortaya Çıkışında Rol Alan Bir Sanatçımız, Bedri Baykam
Ulusal Plastik Sanatlar Derneği (UPSD), İstanbul’da Unesco bünyesinde 1989 yılında kuruldu. Ülkemiz merkezli bu uluslararası sanat derneğinin temel amacının dünyaya açılmak olduğu anlaşılmaktadır. Derneğin, en önemli ve dünya çapında hatta günümüzde pandemi koşullarında sanata sarıldığımız bugünlerde tüm insanlığa kazandırdığı güzellik ise “15 Nisan Dünya Sanat Günü”. Peki bu süreç nasıl gelişti?
2011 yılında Bedri Baykam Ulusal Plastik Sanatlar Derneği (UPSD) Türkiye temsilcisi olarak Meksika’daki Uluslararası Sanat Derneği’nin (International Association of Art-IAA) toplantısında yer aldı. Kendisi bu toplantıda Leonardo Da Vinci’nin doğum günü 15 Nisan’ın (1452-1519) her yıl “Dünya Sanat Günü” olarak kutlanmasını önerdi. Büyük çoğunlukla kabul edilen bu öneri sonrasında dünyanın pek çok yerinde 15 Nisan günü çeşitli sanat etkinlikleriyle kutlanmaktadır.
Neden Da Vinci’nin Doğum Günü?
Medyada takip edildiği üzere aslında neden bu günün belirlendiği konusunda uzun uzadıya bir anlatım olmasa da Bedri Baykam’ın kendi ifadesi bu konuya açıklık getirmektedir:
“UPDS başkanı olarak oraya Genel Sekreter Safiy Mine ile giderken cebimde ‘Dünya Sanat Günü’ teklifi vardı. Sonuçta Leonardo da Vinci’nin doğum gününe karar kılmıştık. Başka seçeneklerimiz de vardı, ama Leonardo’nun multi-disipliner, zengin, eşsiz kimliği ağır bastı … Sonuçta Leonardo’nun zaman aşırı evrensel özelliklerini merkeze koyarak Dünya Sanat Gününü neden istediğimizi açıkladım…” Bedri Baykam’ın vurguladığı Da Vinci’nin sanatsal dehası yanında çok yönlü sanat kişiliğinin burada ön plana çıktığı açıktır. Bununla birlikte modern bir dönemde bu Rönesans üstadının seçilmesindeki en önemli yanının yine modern sanatın temellerini atmış olmasının ağır bastığı da anlaşılmaktadır. Bu perspektiften bakıldığında ise UPSD’nin ideal sanat organizmasının oluşum arzusunun Da Vinci’nin varlık nedeniyle örtüştüğü görülmektedir.
Francesco Melzi, Leonardo’nun Portresi, 1515-1517
UNESCO’nun Etkisi ve Dünya Sanat Günü’nün Yaygınlaşması
Bedri Baykam’ın “15 Nisan Dünya Sanat Günü”nün kutlanması noktasında attığı bir diğer önemli adımı ise 2018 yılında başkanlığını yaptığı UPSD aracığıyla bu günün UNESCO tarafından uluslararası günler kapsamında kabulünü sağlamak olmuştur. Bu onay ise 2019 yılında gerçekleşmiştir. Bu tarihten itibaren de derneğin onur ödülleri Titanic faciasında gemi batana kadar müzik yapan Wallace Hartley ve Grubu anısına vermeye başlanmıştır. Leonardo da Vinci’nin doğum günüyle örtüşen Wallace Hartley ve Grubu’nun sanatla dolu hazin sonu Dünya Sanat Günü’nün temel ilham kaynaklarıyken UNESCO genel direktörü Audrey Azoulay ise kurumun web sayfasındaki mesajında Coronanın (Covid 19) yarattığı küresel depresyonda Dünya Sanat Günü’nün önemini şu şekilde dile getirmektedir:
“İ
nsanları bir araya getirmek, ilham vermek, sakinleştirmek ve paylaşmak: Bunlar sanatın güçleridir ki Corona virüs salgını sürecinde önemi açıkça vurgulanmaktadır. Yüzbinlerce insanın doğrudan etkilendiği ve izole olduğu ya da pandeminin ön saflarında savaştığı milyarlarca insan… Dünya Sanat Günü, kriz zamanında sanatın bütünlük ve bağlayıcı gücünün yerinde bir hatırlatıcısıdır.”-Aurey Azoulay.
Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği 15 Nisan 2021 Dünya Sanat Günü etkinliğinde ne yapıyor?
Pandemi koşullarında sanatın etkin rolünü ön plana çıkararak Türkiye’deki sanatçı akademisyenleri internet üzerinden bir araya getirmektedir. Akademix III adını verdikleri bu etkinliği online olarak tüm sanatseverlere açıyorlar.
Dünya Sanat Günü’müz kutlu olsun.
Dr. Öğr. Üyesi Çağlayan Hergül
Kaynaklar
Milliyet 14.04.2020
Haberler 14.04.2020
Cumhuriyet-Bedri Baykam 09.04.2020
UNESCO-World Art Day
UPSD -
https://www.upsd.org.tr/
Vikipedia-Dünya Sanat Günü