İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF) Grafik Tasarımı Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Özel 31.03.2021 tarihinde Sanat Deliorman moderatörlüğünde ‘Sanat Eserlerinin Sağlıklı Korunma Koşulları Üzerine’ adlı çevrimiçi söyleşiye katıldı. Instagram üzerinden canlı yayınla gerçekleştirilen söyleşide Özel, sanat severler için tabloların nasıl korunması ve saklanması gerektiği üzerine önemli bilgiler paylaştı.
Sanat Deliorman’ın yönelttiği ‘’Eser üretiminde dayanıklı malzeme seçmek nedir ve ne derece önemlidir?’’ sorusunu yanıtlayan Özel, şunları dile getirdi:
’’Malzemenin içinde olmak lazım, tanıyor olmak lazım. Akademideyken malzeme bilgimiz yeterli değildi ve malzeme yoksunuyduk. Kâğıt bulmak konusunda dahi yaşadığımız sorunlar vardı ben bu dönemi güzel anılar olarak hatırlıyorum tabii. 85 sonrasında aradığımız malzemeler ithal edilir oldu. Baştan beri üzerinde durduğum konu; sanat eseri yaşayabilir ama malzemenin onu desteklemesi gerekir. İyi malzeme seçimleri çok önemli, zeminler malzemeyi iyi taşıyor olmalılar ve zamana direnmeliler.’’
‘’Sizce sadece ağacın kaliteli olması yeterli midir tuval bezini gerdiğimiz şaseyle ilgili?’’ Sorusundaki görüşlerini; bunun bir kültür olduğu ve özellikle tuval bezi tarihinin 1450 Jan van Eyck sonrasında başladığı ve sonra loncaların sertifikalandırdığını; örneğin kurumuş ağaç olması gerekliliğini ve belirli boyaların kullanılması gerektiğini ifade etti. Özellikle Rönesans’tan sonra bunun üzerinden bir teknoloji doğduğunu vurguladı.
Malzemenin korunması konusunda genellikle nemin yüksek olduğu bir coğrafyada yaşadığımızı ve malzemenin muhafazasına paralel olarak sanat eserlerinin korunması konusuna değinen Deliorman, sanat eserlerinin korunması ile ilgili olarak Özel’e, ne gibi pratik çözümlerin olduğunu sordu. Özel, konuyla ilgili düşüncelerini ‘’Taşınabilir kültür varlıklarının korunması konusunda birçok kural var; sabit sıcaklıklarda ve nem oranlarında korunması gerektiğiyle ilgi birtakım kurallar var. Fakat evlerimizde nasıl koruma sağlayabiliriz? Resimleri korumak tıpkı bir çiçek bakımına benzer. Resimlerimizin üzerindeki tozları almak zaman zaman onları havalandırmak gibi basit ama etkili önlemler alınabilir.’’ şeklinde fade etti. Ek olarak Özel, bağıl nemin %40 ya da %50 arasında olması gerektiği ve eserin saklandığı bölgenin sıcaklığınının 19-20 derece olması gerektiği üzerinde durdu.
Özel, eserlerin yurt dışına gönderimi ve nakliyesi konusunda uluslararası tacımacılıkta belirli standartların olduğundan, kontrplak tipi kurutulmuş ve bakteri oluşturmayacak malzemelerle eserlerin nakliyesinin daha sağlıklı olacağından bahsetti.
Sanatçının en büyük sorumluluğunun imzası olduğunu söyleyen Özel, sanatçı imzasının sertifikasyonla eş değer olduğunu vurguladı.
Sanat eserlerinin korunması, saklanması, restorasyonu ve nakliyesi üzerine önemli bilgilerin paylaşıldığı söyleşinin tamamına Youtube üzerinden erişmek mümkün.
Söyleşiyi izlemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Hazırlayan: Arş. Gör. Zeynep Abacı
