Editörlüğünü Enver Tatlısu, Parvin Heidari ve Gökçe Uzgören’in üstlendiği ve Akademisyen Yayınevi tarafından 2025 yılında literatüre kazandırılan “Krizler ve Dönüşümler Çağında Mekânsal Çalışmalar” isimli kitap, mekânın geçirdiği dönüşümleri disiplinlerarası bir perspektifle ele alıyor. Kitapta yer alan “Mekân Ve Zaman: Temsilin Dünü Ve Bugünü Özelinde Usmodernıst Arışıvı Üzerinden Bir İnceleme” başlıklı bölümüyle Arş. Gör. Başak Lâle, modernizmin mimari mirasını dijital bellek ve görsel temsil kavramları üzerinden tartışmaya açıyor.
Arş. Gör. Başak Lâle, çalışmasında USModernist Arşivi’ndeki reklam görsellerini veri seti olarak kullanarak, 1920’li yıllar ile günümüzün mekân temsil biçimlerini karşılaştırmalı bir analize tabi tutuyor. Çalışmada, 1920’lerdeki mekân temsilinin modernite ideolojisine paralel olarak daha yalın, kullanıcı odaklı ve sosyal referanslarla (mutlu aile yaşantısı vb.) kurgulandığı vurgulanırken; günümüz temsil pratiklerinin ise "foto-gerçekçi render" teknolojileriyle birlikte mekânı nasıl bir tüketim nesnesine dönüştürdüğü inceleniyor.
Bölümün temel argümanlarından birini, mekânın öznenin (insanın) bir parçası olmaktan çıkıp edilgenleşmesi oluşturuyor. Lâle, güncel reklamlarda mekânın çoğunlukla insandan bağımsız, boş bir sahne olarak kurgulandığını ve bu durumun mekânın yaşantıdan uzaklaşmasına neden olduğunu belirtiyor. Çalışma, seri imge üretimiyle birlikte mekânın özgünlüğünü ve "aura"sını kaybederek nasıl "alınıp-satılan" bir objeye dönüştüğünü iki farklı dönem arasındaki çarpıcı farklarla gözler önüne seriyor.
Akademik dünyada dijital arşivlerin korunması ve mimari mirasın temsili konularında önemli bir referans niteliği taşıyan çalışmanın bilgilerine, 10.37609/akya.3869.c1595 DOI numarası üzerinden erişim sağlanabiliyor.
