Edirne Belediyesi envanterine kayıtlı ve 20. yüzyılın başlarında yapılmış 5 adet yağlıboya tablo, restore edilmek üzere TBMM Milli Saraylar Genel Genel Sekreter Yardımcılığı Teknik ve Restorasyon Uygulamalar Başkanlığı’na gönderildi.
Ultraviyole çekim, kızılötesi ışın sistemi ve mikroskoplar kullanılarak hasar tespitinde bulunulan tablolara, dolgu ve rötuş yapılarak, nemden zarar görmemesi adına koruma paneli uygulaması gerçekleştirildi.
Bu restorasyon çalışması sırasında ressam Hasan Rıza’ya ait ‘Osmanlının Rumeli'ne Geçişi’ isimli eserin üzerindeki boya katmanının altındaki ham tuvalde, ressamın bundan önce başka bir resme başladığı ancak daha sonra iptal ederek üzerine mevcut resmi yaptığı fark edildi.
Hazırlanan restorasyon raporunda bu ayrıntının fotoğrafı çekilerek "Boya tabakası altında bulunan ve ressamın bu resmi oluşturmadan önce çalışıp sonra vazgeçtiği çizimlerin görünümü" notuyla kayda geçirildi.
Konuyla ilgili olarak İstanbul Gelişim Üniversitesi (İGÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi (GSF) Grafik Tasarımı Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Özel, Türkiye’de resim restorasyonuyla ilgili görüşlerini ‘‘Resim Restorasyonu alanına kurumsal olarak sahip çıkmak çok önemli. Kültür varlıklarının sayıca zenginliği onların gelecek nesillere ulaştırılması için maalesef yeterli değil. Arkeolojik eserler, güzel sanatlar eserleri, objeleri zaman ve dış koşullara dayalı olarak yıpranıyor ve giderek fiziksel özelliklerini , belgesel özelliklerini kaybediyor. Bu nedenle müzecilik bilimi içerisinde yer alan koruma (konservasyon) çalışmalarının planlı bir şekilde ilgili kurumlarca yürütülmesi gerekiyor. Korumanın bir alt dalı olan restorasyon ülkemizde bilimsel açıdan ancak 90’lı yıllardan sonra ele alınabilmiş. Obje, heykel ve taşınır eserlerle birlikte Türk resminin erken örnekleri de restorasyon çalışmaları gerektiren bir konumda. Sanayi-i Nefise-i Ali Mektebi’nin (Güzel Sanatlar Akademisi) 1882’ de Osman Hamdi Bey tarafından kurulmasından sonra, Osmanlı devletinin son dönemlerinde ve Cumhuriyet döneminde üretilen çok sayıda tablo bugün müzelerimizde, ya da çeşitli depolarda restorasyon sıralarını beklemekte. Bu alanda yetişmiş eleman eksikliği bu sürecin zorluklarından en önemlilerinden biri. Çok az üniversite kurumu müfredatlarında tablo restorasyonu eğitimine yer vermiş durumda. Türk resminin önemli örneklerinin restorasyon alanın kurumsal açıdan önem kazanmasıyla birlikte bakım ve restorasyonları yapılarak izleyicilere sunulması en büyük dileğim’’ sözleriyle paylaştı.
Derleyen: Arş. Gör. Zeynep ABACI
